Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, 2001

Janusz Krupiński

Dyplom.

Prezentacja pracy teoretycznej

            Panujący głównie na wydziałach artystycznych naszej Akademii zwyczaj czytania pracy teoretycznej podczas obrony dyplomu odczytywany bywa jako wyraz niepisanej normy. Dyplomanci, a także niektórzy promotorzy i profesorowie, oczekują tej formy prezentacji pracy teoretycznej.

            W sytuacji, gdy już od kilku lat podejmujemy wysiłek podniesienia poziomu prac teoretycznych składających się  – obok właściwej pracy artystycznej lub projektowej – na magisterską pracę dyplomową, pora na zrewidowanie tego oczekiwania.

            W konkluzji proponowałbym rezygnację z tej niepisanej normy. Zamiast oczekiwania, zgodnie z którym praca teoretyczna ma być odczytana podczas obrony pozostawiłbym możliwość odczytywania pracy.

Argumenty, które przemawiają za tym, zarazem wskazują na przypadki, kiedy praca teoretyczna nie powinna być odczytywana podczas obrony:

Otóż z pozoru niewinna sugestia, iż praca teoretyczna ma być odczytana niesie z sobą inne, ukryte, a wątpliwe wymagania:

1.      Praca ma być możliwie krótka – ze względu na czas przeznaczony na obronę, jak i ze względu na możliwości percepcyjne słuchaczy.

2.      Praca musi być pisana z myślą o laikach, ponieważ słuchacze nie muszą, a najczęściej nie będą specjalistami w dziedzinie, której problematykę może poruszyć praca.

3.      Praca ma być napisana z myślą o jej wygłoszeniu, a więc przeznaczona jest nie dla czytelnika, lecz dla słuchacza, przypominać ma raczej przemówienie, kazanie niż esej czy rozprawę (idąc dalej tym tropem: autor wystąpić ma w roli lektora, powinien więc posiąść umiejętności aktorskie, pozwoliłoby mu to w sposób przekonywujący i zajmujący zaprezentować swój tekst).

Czy rzeczywiście dyplomant miałby przygotowywać swą pracę teoretyczną z góry starając się sprostać takim wymaganiom? Czy mamy utrzymać te wymagania wobec prac teoretycznych naszych studentów?

Wspomniana konkluzja brzmi:

Podczas obrony praca teoretyczna nie musi lecz może być odczytana. Nie powinna być odczytana w przypadku, gdy jest długa, gdy jej poziom, wyrafinowanie logiczne czy styl temu nie odpowiadają. W takim wypadku właściwe byłoby wygłoszenie streszczenia (ewentualnie odczytanie streszczenia). Podczas obrony, odpowiadając na pytania, dyplomant będzie miał okazję do szerszego zaprezentowania swych koncepcji.

Fakt, że praca teoretyczna będzie powielona i oprawiona – obok części zawierającej opis i dokumentację dyplomowej pracy artystycznej bądź projektowej –przyczyni się do jej upowszechnienia poza chwilą samej obrony. ■