Janusz Krupiński

Podstawowe pytania wobec tekstu zadawane w przytomnej lekturze dotyczyć mogą następujących kwestii:

  1. Przedmiot tekstu, o czym mowa?
  2. Zagadnienia, problemy, pytania podejmowane przez tekst.
  3. Hipotezy czy tezy postawione w tekście. Odpowiedź na jakie pytanie stanowi wysunięta, wyrażona, głoszona (hipo)teza?
  4. Hipo(tezy) alternatywne, konkurencyjne, przeciwne wobec postawionych w tekście (w nim wymienione lub... nie).
  5. Przykłady użyte. Przytoczone anegdoty... Czego?, na co są to przykłady?
  6. Kontrprzykłady. Jakie fakty, doświadczenia wydają się przeczyć (hipo) tezom tekstu?
  7. Konteksty tekstu, jako konstelacja dzieł (tekstów, dzieł sztuki: obrazów malarskich, rzeźbiarskich... ) w obrębie której określa się dany tekst, dzieła, w odniesieniu do których określają się treści i sens danego tekstu.
  8. Pojęcia, rozróżnienie, klasyfikacje wprowadzone wyraźnie w tekście (np. nowa terminologia, nowe definicje).
  9. Podstawowe pojęcia, rozróżnienia, klasyfikacje, użyte w tekście (gdzie pierwotnie zostały sformułowane, gdzie szukać ich definicji, prób ich określenia?).
  10. Ukryte lub jawne założenia (hipo)tez tekstu.
  11. Oczywistości, absurdy – co tekst uznaje za (ukazuje jako) oczywiste, co za absurdalne. dlaczego?, na jakich podstawach.
  12. Konsekwencje, teoretyczne lub praktyczne przyjęcia (hipo)tez tekstu.
  13. Niedopowiedzenia, przemilczenia, tabu... Jakie sprawy istotne dla problematyki poruszanej przez tekst zostały w nim pominięte.
  14. Sprzeczności, dylematy, antynomie pojawiają się w tekście (jemu właściwe lub te, do których się on odnosi).
  15. Niezrozumiałe, wątpliwe aspekty, elementy, treści tekstu. Czy rzeczywiście są tylko bełkotem?
... ?

Podobne pytania może zadawać sobie sam autor dzieła, tworząc je. Podobne kwestie pojawiają się również wobec takich dzieł jak utwory muzyczne czy plastyczne, wobec obrazów... Pytania te bywają w jakiejś mierze podejmowane w sposób nieuświadomiony.